Huishoudens en banken kwetsbaar bij dalende huizenprijzen

Huishoudens en banken zijn kwetsbaar bij dalende huizenprijzen. De Nederlandsche Bank pleit daarom voor strengere hypotheeknormen en hogere bankenbuffers.

Huizenmarkt is stabiliteitsrisico voor Nederland

Lage maandlasten en een onderpand dat snel meer waard wordt; het gaat huizenbezitters momenteel voor de wind.

Toch noemt De Nederlandsche Bank (DNB) de huizenmarkt het ‘belangrijkste Nederlandse financiële stabiliteitsrisico’. De toezichthouder wijst in het meest recente Overzicht Financiële Stabiliteit op de risico’s van een eventuele prijscorrectie. Een dalende huizenprijs zou zowel huishoudens als banken kunnen raken.

Dalende huizenprijzen zorgden al eerder voor problemen

Dat dit geen ondenkbaar scenario is werd al duidelijk tijdens de meest recente economische crisis. Door de dalende huizenprijzen kwamen veel hypotheken onder water te staan. Ook hielden gezinnen de hand op de knip wat de neerwaartse spiraal voor de economie versterkte.

De crisis op de huizenmarkt was destijds aanleiding voor maatregelen die de economie minder kwetsbaar moeten maken voor dalende huizenprijzen. Zo werd aflossen verplicht voor nieuwe hypotheken en kun je niet meer lenen dan de woning waard is.

'Signalen van overwaardering' voor koophuizen

Inmiddels zijn koophuizen weer duurder dan voor de crisis en breekt de huizenmarkt record na record. De gemiddelde huizenprijs is in het derde kwartaal van dit jaar gestegen tot € 313.000,-. Dit wordt deels veroorzaakt door krapte op de huizenmarkt.

Ook de hoge huizenprijzen in combinatie met een lage hypotheekrente zijn een prikkel om hogere schulden aan te gaan. In de hypotheeknormen is zelfs bepaald dat je meer mag lenen als de rente lager wordt.

Volgens De Nederlandsche Bank zijn er inmiddels ‘signalen van overwaardering’.

Strengere hypotheeknormen en hogere bankenbuffer

Huishoudens en banken zijn kwetsbaar voor een neerwaartse correctie van de huizenprijzen. De  Nederlandsche Bank neemt daarom maatregelen. De toezichthouder wil dat Nederlandse banken meer kapitaal aanhouden als tegenwicht voor hypotheken. In totaal gaat het om 3 miljard euro.

Deze kapitaaleisen zouden in 2020 ingaan en komen bovenop de eisen uit de Basel-akkoorden. DNB houdt rekening met een lichte stijging van de hypotheekrente van 0,2% als gevolg van de kapitaaleisen.

Daarnaast pleit De Nederlandsche Bank voor strengere hypotheeknormen. Zo wil de toezichthouder de maximale hypotheeksom op basis van de woningwaarde verder verlagen. De zogeheten ‘loan to Value' (LTV) is nu nog 100%.